Điều trị tâm lý và điều trị tâm thần có khác nhau không?

𝐷𝑎̣ 𝑒𝑚 𝑐h𝑎̀𝑜 𝑎𝑑 𝑎̣. 𝐸𝑚 𝑐𝑜́ 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑐𝑎̂𝑢 h𝑜̉𝑖 𝑙𝑎̀ đ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑡𝑟𝑖̣ 𝑡𝑎̂𝑚 𝑙𝑦́ 𝑣𝑎̀ đ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑡𝑟𝑖̣ 𝑡𝑎̂𝑚 𝑡h𝑎̂̀𝑛 𝑐𝑜́ 𝑘h𝑎́𝑐 𝑛h𝑎𝑢
𝑘h𝑜̂𝑛𝑔 𝑎̣? 𝑁𝑒̂́𝑢 𝑐𝑜́ 𝑡h𝑖̀ 𝑘h𝑎́𝑐 𝑛h𝑎𝑢 𝑜̛̉ đ𝑖𝑒̂̉𝑚 𝑔𝑖̀ 𝑎̣. 𝐸𝑚 𝑐𝑎̉𝑚 𝑜̛𝑛 𝑎̣

Xin chào bạn,
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới chúng mình. Trước tiên, chúng mình xin đính chính rằng hiện nay trị liệu tâm lý thường được sử dụng thay cho "điều trị" để giảm tránh những định kiến sai lệch về các rối loạn tâm lý/ tâm thần. K​hái niệm rối loạn tâm lý là một dạng rối loạn của não bộ bắt nguồn từ mô hình y sinh (biomedical model). Việc xem rối loạn tâm lý như một loại bệnh dẫn đến hai vấn đề chính. Thứ nhất, gây nên sự tập trung quá mức đối với việc sử dụng thuốc (do liên tưởng rằng bệnh thì chỉ cần chữa bằng thuốc) và làm giảm tầm quan trọng của các biện pháp không dùng thuốc như tham vấn tâm lý. Thứ hai, việc này ám chỉ một cách sai lệch rằng tất cả các rối loạn tâm lý có thể được chữa dứt điểm thay vì trị liệu và kiểm soát.

Để trả lời câu hỏi của bạn, chúng mình xin liệt kê một vài những điểm giống và khác nhau trong việc trị liệu tâm lý và tâm thần như sau:

1. Những điểm giống nhau:
- Các chuyên gia trong hai lĩnh vực này đều có những hiểu biết nhất định về cấu tạo, chức năng và hoạt động của não bộ, cũng như suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của con người (có thể ở những mức độ khác nhau tùy vào chuyên môn của mỗi người).
- Các chuyên gia trong hai lĩnh vực này đều đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và trị liệu các vấn đề tâm lý/tâm thần.

2. Những điểm khác nhau:

a. Trị liệu tâm lý:
- Thường được dùng để nói đến những phương pháp trị liệu không dùng thuốc như trị liệu trò chuyện hay trị liệu nghệ thuật. Mỗi dạng trị liệu này lại bao gồm những phương pháp cụ thể khác nhau và được cung cấp theo nhiều dạng (ví dụ: trị liệu nhóm, trị liệu cá nhân, trị liệu gia đình, v.v). Việc lựa chọn phương pháp phù hợp cho mỗi người tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện cơ sở hạ tầng nơi bạn sinh sống, điều kiện kinh tế, tính cách, và sở thích mỗi người, v.v.
- Trị liệu tâm lý thường được sử dụng để trị liệu những vấn đề tâm lý ở mức độ nhẹ và vừa.

b. Trị liệu tâm thần:
- Thường được dùng để nói đến các phương pháp trị liệu hoá dược hoặc vật lý trị liệu như Liệu pháp sốc điện (ECT- Electroconvulsive therapy) hay Kích thích từ xuyên sọ (TMS - Transcranial magnetic stimulation). Đối với các phương pháp trị liệu này, bạn cần hiểu rõ về các ưu và nhược điểm trước khi bắt đầu vì chúng có thể đem tới những tác dụng phụ hoặc những ảnh hưởng tạm thời.
- Thường được kết hợp với các trị liệu tâm lý trong quá trình trị liệu các vấn đề nghiêm trọng hơn như tâm thần phân liệt, v.v.